SEX EDUCATION: คุยเรื่องเพศกับคุณหมอ ‘เค’ – ผศ. นพ.คมสันต์ เกียรติรุ่งฤทธิ์ จิตแพทย์เด็กและวัยรุ่น ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี
Gen V clinic เป็นคลินิกดูแลเกี่ยวกับความหลากหลายทางเพศของโรงพยาบาลรามาธิบดี ให้คำปรึกษาผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศ และผู้ปกครองที่มีลูกที่มีความหลากหลายทางเพศ โดยมีการให้คำแนะนำในการปรับตัว รวมถึงประเมินก่อนผ่าตัดสำหรับคนที่ต้องการยืนยันอัตลักษณ์ทางเพศ
จิตแพทย์มีบทบาทในการให้คำปรึกษาผู้ปกครองในเรื่องการดูแลสุขภาพกาย สุขภาพใจลูกที่มีเพศสภาพไม่ตรงกับเพศกำเนิด และกลุ่มวัยรุ่นที่เริ่มไม่แน่ใจว่าตัวเองเป็นเพศอะไร เริ่มมีความสนใจในเพศเดียวกัน และบุคคลที่มีปัญหาสุขภาพจิตร่วมด้วย รวมถึงวินิจฉัย ประเมินความเสี่ยงในการผ่าตัดข้ามเพศ
กระบวนการพูดคุยเป็นเครื่องมือที่สำคัญอีกอย่างสำหรับจิตแพทย์เพื่อช่วยให้ผู้เข้ารับการปรึกษาทำความเข้าใจถึงตัวตน ปัญหาและที่มา ซึ่งจะช่วยนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงตามหนทางที่ต้องการ นี่จึงเป็นคำแนะนำดี ๆ เรื่อง ‘สุขภาพจิต’ และ ‘ความหลากหลายทางเพศ’ โดยคุณหมอ ‘เค’ มาให้ความรู้ที่อ่านได้ทุกเพศทุกวัน เพื่อให้ทุกคนได้เข้าใจ และยอมรับในความหลากหลาย
LGBTQ+ ที่ไม่ได้รับการยอมรับนั้นเสี่ยงภาวะซึมเศร้า
“ภาวะซึมเศร้า เป็นหนึ่งในปัญหาสุขภาพจิตที่พบได้บ่อยในกลุ่มที่มีความหลากหลายทางเพศ ได้มากกว่าสเตรทประมาณ 2 – 5 เท่าขึ้นไป โดยส่วนใหญ่เกิดจากขาดการยอมรับจากบุคคลในครอบครัวและอาจรวมถึงมีการเลี้ยงดูที่ไม่เหมาะสม หรืออาจมีปัญหาในการใช้วิต เช่น การเรียน การทำงาน การเข้าสังคม เพราะฉะนั้นการยอมรับของครอบครัวจึงสำคัญมากในกลุ่มของ LGBTQ+”
“โรคซึมเศร้าจะมีเกณฑ์วินิจฉัยคือ มีอาการเบื่อ เศร้า ไม่มีความสุขที่เป็นอยู่ต่อเนื่องแทบทั้งวัน อย่างน้อย 2 สัปดาห์ขึ้นไป อาจมีอาการดังต่อไปนี้ 5 ใน 9 ข้อ รู้สึกเบื่อ เศร้า ไม่สนใจที่จะทำกิจกรรมที่เคยชอบ สมาธิ ความจำ แย่ลง รู้สึกเบื่ออาหาร หรือบางคนอาจจะกินเยอะ กินจุมากขึ้น อาจจะนอนหลับยากขึ้น หลับ ๆ ตื่น ๆ หรือบางคนนอนมากขึ้น ง่วง เหนื่อย เพลีย ทั้งวัน อาจจะโทษตำหนิตัวเองบ่อย ๆ ทำอะไรเชื่องช้า ทำร้ายตัวเอง หรือจนถึงขั้นฆ่าตัวตาย”
“การให้คำปรึกษาจะสอบถามข้อมูลทั่วไปเพื่อทำความรู้จักสร้างความเข้าใจผู้เข้ารับคำปรึกษา และประเมินสิ่งที่เขาต้องการเข้ามาปรึกษาวันนี้ เช่น บางคนไม่ได้ถูกยอมรับจากครอบครัว ถูกต่อว่า ตำหนิ บูลลี่ ทารุณกรรม วัยเรียนโดนล้อ โดนแกล้ง ประเมินสิ่งที่กระทบที่ผ่านมาจนปัจจุบัน ปัญหาในปัจจุบันยังมีอยู่ไหม อาจจะเป็นเรื่องของการทำงานที่ไม่ถูกยอมรับ เจ้านายกลั่นแกล้งรังแก เหยียดเพศ รวมถึงปัญหาสุขภาพจิต และวางแผนเรื่องของการดูแลรักษาเป็นขั้นตอนต่อไป”
“LGBTQ+ บางคนอาจมีภาวะ ‘Gender Dysphoria’ หรือ ความทุกข์ใจในเพศสภาพ คือภาวะที่รู้สึกไม่สอดคล้องระหว่างเพศกำเนิดและเพศสภาพที่ตนรับรู้ และทำให้รู้สึกทุกข์ใจเป็นอย่างมากหรือประสบปัญหาในการใช้ชีวิตประจำวัน จิตแพทย์ก็จะวินิจฉัย และส่งต่อให้แพทย์เฉพาะทางด้านต่อมไร้ท่อในการดูแลการใช้ยาเพื่อยับยั้งการผลิตฮอร์โมนทางเพศ หรือการรับฮอร์โมนข้ามเพศ และวางแผนการผ่าตัดเป็นขั้นตอนต่อไป”
