ตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ ปี 2024 ทางการจีนได้เริ่ม ‘ปฏิบัติการปราบปราม’ นักเขียนนิยาย ‘Danmei’ หรือนิยายเกย์อย่างเข้มงวด โดยจับกุมนักเขียน มากกว่า 30 คนทั่วประเทศ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นผู้หญิงวัย 20 ต้น ๆ ที่มีผลงานได้รับความนิยมบนแพลตฟอร์มออนไลน์ เช่น Haitang Literature City หรือบางรายถูกจำคุกสูงสุด 10 ปี แม้จะมียอดขายไม่สูง แม้ที่ผ่านจะมีข่าวลือมาตลอดในโซเชียลมีเดียของจีน แต่ครั้งนี้ถือเป็นครั้งแรกในรอบปีกว่า ๆ ที่รัฐจีนยอมรับต่อสื่อว่า มีการจับจริง มีคดีจริง มีการใช้กฎหมายจริง
#Danmei – อ่านว่าตันเหมย (耽美) หมายถึงวรรณกรรมที่เล่าเรื่องความรักระหว่างชายกับชายของจีน ที่ผู้เขียนและผู้อ่านส่วนใหญ่เป็นผู้หญิง เป็นพื้นที่จินตนาการ ที่ผู้หญิงใช้หลีกหนีจากกรอบทางเพศแบบดั้งเดิม เช่น การแต่งงาน บทบาทแม่ หรือความรุนแรงในครอบครัว ซึ่งได้รับความนิยมสูงในหมู่ผู้หญิงจีน
ดร. เหลียง เกอ จาก University College London ได้อธิบายว่า Danmei คือเครื่องมือ ‘ปลดปล่อย’ ของผู้หญิงจีน ที่พวกเธอสามารถเขียนเกี่ยวกับความต้องการของตัวเองโดยไม่ผูกกับการแต่งงานหรือภาระครอบครัว Danmei กลายเป็นปรากฏการณ์ป๊อปคัลเจอร์ มาตั้งแต่ช่วงปี 2010 และโด่งดังขึ้นเรื่อย ๆ จนมีนิยายหลายเรื่องถูกนำไปดัดแปลงเป็นซีรีส์ชื่อดัง เช่น The Untamed (ปรมาจารย์ลัทธิมาร) ถือเป็นธุรกิจมูลค่าหลายพันล้านหยวน
แต่เพราะกระแสที่เติบโตขึ้นในช่วงที่รัฐบาลจีนเริ่ม ‘ควบคุมวัฒนธรรมและจริยธรรม’ อย่างเข้มงวด โดยเฉพาะเรื่องเพศ รวมทั้งอัตราการเกิดของจีนที่น้อยลง รัฐมองว่า Danmei ทำให้ผู้หญิง ไม่อยากแต่งงานหรือมีลูก ซึ่งขัดกับนโยบายการเพิ่มประชากรที่กำลังผลักดัน การที่หญิงสาววัยรุ่นมี ‘วัฒนธรรมย่อย’ เป็นของตนเองนอกเหนือจากการควบคุมของรัฐ ทำให้ทางการจีน อ้างว่าอำนาจตนเองกำลังหลุดมือและมองว่าเป็นเนื้อหาทางเพศที่ ‘เบี่ยงเบน’ และ ‘ผิดศีลธรรม’ รัฐบาลจีนจึงเริ่มใช้กฎหมาย ‘ผลิตและเผยแพร่สื่อลามกอนาจาร’ ซึ่งเป็นความผิดร้ายแรง ในการจับกุมดำเนินคดีกับนักเขียน รัฐมองว่าเนื้อหาเกี่ยวกับเพศเดียวกันแบบโจ่งแจ้ง คือ ‘สื่อลามก’ และการเผยแพร่เพื่อแสวงหากำไรถือว่าผิดกฎหมาย แม้จะไม่ใช่ภาพแต่แค่ตัวหนังสือก็ตาม การมียอดชมจำนวนไม่มากก็เสี่ยงในข้อหาแจกจ่ายสื่อลามก และบางเรื่องมีเนื้อหาสำหรับผู้ใหญ่ แต่ไม่มีการจำกัดอายุผู้อ่าน เด็กบางคนเริ่มเขียนตอนอายุเพียง 11–17 ปี ผู้ปกครองบางส่วนมองว่าไม่เหมาะสมและร้องเรียน และที่สำคัญอย่างยิ่งค่านิยมในสังคมจีนที่เรียกว่า ‘ครอบครัวแบบดั้งเดิม’ ส่งเสริมให้ผู้หญิงต้องแต่งงานเร็ว มีลูกเร็ว ผู้ชายต้อง ‘แมน’ แข็งแรงและรับผิดชอบครอบครัว แต่ Danmei กลับมีทิศทางในตรงกันข้าม เพราะรัฐมองว่าทำให้ผู้หญิงไม่อยากแต่งงาน เนื่องจากความรักในนิยายวายมีเสรีภาพกว่า ผู้ชายใน Danmei บางทีอ่อนโยน หวาน น่ารัก หรืออาจตั้งครรภ์ได้ เช่น ในนิยายแนว Omegaverse
#HaitangAuthorsArrested – แฮชแท็กเกี่ยวกับเรื่องราวของนักนักเขียน Danmei ที่ถูกปราบปรามโดยรัฐบาลจีน เนื่องจากเผยแพร่ผลงานบนแพลตฟอร์มอย่าง ‘Haitang Literature City’ ซึ่งตั้งเซิร์ฟเวอร์ในไต้หวัน มียอดดูมากกว่า 30 ล้านครั้งใน Weibo ก่อนถูกลบออกไป
จุดเริ่มต้นของกระแสดังกล่าว กรณีของ Pingping Anan Yongfu นักเขียน Danmei ชื่อดังที่ได้โพสต์เล่าประสบการณ์การถูกจับกุม ในช่วงเดือนพฤษภาคม 2024 โดยโพสต์ของเธอกลายเป็นกระแสไวรัลบน Weibo อย่างรวดเร็ว ก่อนที่โพสต์ต้นฉบับจะถูกลบ และบัญชีของเธอจะหายไปจากแพลตฟอร์ม หลังจากนั้นก็เริ่มมีนักเขียนหลายคนที่ออกมาเล่าประสบการณ์ของตนเองผ่านแฮชแท็ก ถึงการถูกจับกุมแบบเปิดเผย ถูกถอดเสื้อ ตรวจร่างกาย ถ่ายรูปแบบอาชญากร และมีกรณีที่ตำรวจในเมืองหลานโจว เรียกสอบสวนแม้แต่ผู้อ่านบางคน ซึ่งเป็นการกระทำที่หลายฝ่ายต่างมองว่าเป็นการกระทำที่เกินกว่าเหตุ ประเด็นดังกล่าวกลายเป็นประเด็นสาธารณะวงกว้าง ผู้ใช้โซเชียลจำนวนมากได้ตั้งคำถามถึงกฎหมายจีนที่ยังคง ‘ล้าหลัง’ อยู่มาก รัฐบาลจีนกำลังตีความคำว่าลามกอนาจารอย่างกว้าง โดยเฉพาะความรักต่อเพศเดียวกัน ซึ่งมีการยกตัวอย่าง นิยายชายหญิงบางเรื่องที่มีฉากเกี่ยวกับเพศชัดเจน แต่ก็สามารถขายได้ทั่วไป
ก่อนหน้านี้มีเหตุการณ์เกี่ยวกับสื่อวายในจีนที่โดนเริ่มโดนรัฐบาลจีนเข้าควบคุม ปี 2015 จีนเริ่มแบนการนำเสนอที่รัฐกล่าวว่าเป็น ‘ความสัมพันธ์ที่ไม่ปกติ’ หมายถึงความรักเพศเดียวกัน ในสื่อโทรทัศน์และภาพยนตร์ ปี 2018 Sina Weibo เริ่มตรวจสอบและลบโพสต์เกี่ยวกับ LGBTQ+ ตามกฎหมายไซเบอร์จีน และซีรีส์หลายเรื่องก็ถูกถอดออกจากแพลตฟอร์ม เช่น Addicted และ Call Me By Your Name
การจับกุมนักเขียนนิยายในครั้งนี้จึงถือเป็นการกระทำที่หลายฝ่ายต่างก็มองว่าเป็นการกระทำที่เกินกว่าเหตุอย่างมาก เพราะในขณะนี้ยังคงมีนักเขียนหลายคนที่ได้รับผลกระทบทั้งบังคับให้หยุดการเขียน และถูกจับกุม จึงไม่ใช่แค่เรื่องควบคุมการแสดงออกทาง ‘เพศ’ เท่านั้น แต่สถานการณ์ที่กำลังเป็นอยู่คือการควบคุมจินตนาการของผู้หญิง เพราะท่าทีส่วนใหญ่ที่เน้นการจับกุมไปที่นักเขียนหญิง ซึ่งผู้หญิงทุกคนควรได้รับสิทธิและเสรีภาพในการแสดงออกเช่นเดียวกับเพศอื่น
#Danmei #Yoai #LGBTQright #QueerRepresentation
Content by Pitchaya S.
Graphic by frogman
อ้างอิง
Axios: https://bit.ly/4lGa9zj
#SPECTRUM #พื้นที่ความคิดของทุกสีสัน
“กรุณาแสดงความเห็นอย่างสุภาพและสร้างสรรค์ ทีมงานสงวนสิทธิ์ในการลบหรือดำเนินการตามสมควร กับความเห็นที่สร้างความเกลียดชัง (hate speech) หรือละเมิดสิทธิของบุคคลอื่น”
