“ฉันร้องไห้แทบบ้าตลอดเวลาที่ท้อง 9 เดือน มันยาวนานและแสนทรมาน ฉันต้องดูรูปเก่า ๆ เพื่อปลอบใจตัวเองว่าจะกลับไปเป็นตัวเองได้อีกครั้ง”
เมื่อต้นเดือนที่ผ่านมา ‘ayyitslala’ เล่าเรื่องราวการเปลี่ยนแปลงของร่างกายเธอระหว่างช่วงตั้งครรภ์ผ่าน Tiktok ภาพใบหน้าที่บวมจากสิวและอาการแพ้ของเธอถูกรับชมไปมากกว่า 100 ล้านครั้งภายใน 3 วันแรก และเมื่อเธอโพสต์รูป ‘เธอคนเก่า’ เรื่องนี้่ยิ่งกลายเป็นไวรัลเพราะรูปของเธอก่อนและระหว่างตั้งครรภ์ดูราวกับเป็นคนละคน ประสบการณ์ของเธอถูกแปลเป็นข่าวไปทั่วโลก คนจากหลากทิศแห่แหนแสดงความคิดเห็นที่แบ่งออกเป็น 3 ทิศทางระหว่างการชื่นชมความเสียสละของคนเป็นแม่ ความหวาดกลัวของผู้หญิงที่ไม่กล้าตั้งครรภ์ และเสียงติติงจากผู้สูงส่งที่บอก ayyitslala และคน(อยาก)เป็นแม่ว่า “อย่า ห่วง สวย”
ถ้าคุณอยู่ในกลุ่มเฟซบุ๊กของเหล่าแม่ ๆ ที่พูดคุยกันตั้งแต่การตรวจครรภ์ ดูแลครรภ์ ไปจนถึงการดูแลลูก ๆ หนึ่งในคำถามสร้าง ‘ดราม่า’ ที่วนมาทุกไตรมาสคือคำถามเกี่ยวกับความสวยความงาม ตั้งแต่การกังวลเรื่องริ้วรอย รูปร่าง รักแร้ดำ รอยแตกลาย ไปจนถึงการฉีดโบท็อก และแม้จะมีคนมาตอบคำถามจริงจัง อ้างงานวิจัย อิงคำพูดของแพทย์ แต่คอมเมนต์ยังคงเต็มไปด้วยการห้ามปรามว่าอย่าเลย ให้รอก่อน ให้ลูกโตแล้วค่อยสวยก็ยังไม่สาย
#SpectrumOfHuman: แม่และความสวย – สังคมของคนเป็นแม่ ที่ตัดสิน จิกกัด และวัดผล จนการเป็นแม่คนอาจหมายถึงเลิกเป็นผู้หญิง
เราคุยกับแม่ 2 คนที่ Leave Group ออกจากกลุ่มเฟซบุ๊กที่มีแม่ ๆ รวมตัวกันกว่า 3 แสนด้วยเหตุผลว่ายิ่งตามอ่านบทสนทนาในกลุ่มมากเท่าไหร่ยิ่งรู้สึกว่าตัวเองเป็นแม่ที่ดีไม่พอ ‘รตา’ เล่าว่าเธอมีลูกคนแรกตอนอายุ 19 และต้องทนกับคำสบประมาทเรื่องการมีลูกเร็วตั้งแต่ตอนนั้น แต่คำดูถูกเหล่านั้นไม่กระทบกระเทือนจิตใจมากนักเมื่อเธอบอกตัวเองว่าหากเลี้ยงลูกให้ดีคงพ้นจากคำครหา กวางได้กำลังใจและคำปรึกษามากมายจากการแลกเปลี่ยนกับแม่ ๆ ในกรุ๊ปเฟซบุ๊กนี้ เธอเป็นสมาชิกที่แข็งขัน ขยันตอบ และตั้งใจว่าจะช่วยแม่คนอื่นที่มีคำถามไปเรื่อย ๆ แต่เรื่องราวเปลี่ยนไปเมื่อกวางตั้งท้องลูกคนที่ 2 ในวัย 31 ปี ครั้งนี้ร่างกายของเธอเปลี่ยนแปลงมากกว่าท้องแรก กวางน้ำหนักขึ้นเกือบ 10 กิโลกรัมในช่วงไตรมาสที่ 2 (4-6 เดือน) แม้จะปรึกษาแพทย์แล้วพบว่าทั้งกวางและครรภ์สมบูรณ์แข็งแรง เธอยังคงเข้ามาตั้งกระทู้สอบถามในกลุ่มเพื่อหากำลังใจ โดยเล่าทั้งความกังวลเรื่องสุขภาพและรูปร่างที่เปลี่ยนไปจนรู้สึกไม่เป็นตัวเอง เธอแชร์ว่ากลัวน้ำหนักจะไม่ลด กลัวจะกลับไปเป็นคนเก่าไม่ได้ แต่กลุ่มที่เคยเต็มไปด้วยกำลังใจกลับเต็มไปด้วยคำติเตียน
“คนให้กำลังใจน้อยมาก ส่วนใหญ่ด่าว่าอย่าห่วงสวย อย่าคลั่งผอม เป็นแม่คนแล้วจะสวยไปให้ใครดู”
สิ่งนี้เป็นปัญหาทับซ้อนระหว่างการเป็นแม่และเป็นผู้หญิง ศึกหนึ่งที่คนเป็นแม่และอยากเป็นแม่ต้องเจอคือคำถามว่าพร้อม ‘เสียสละ’ มากแค่ไหน– สังคมปลูกฝังค่านิยมว่าการเป็นแม่ต้องเสียสละ และแม่ที่เสียสละคือแม่ที่ดี แม่ที่ดีคือแม่ที่ประสบความสำเร็จ แม่ที่ประสบความสำเร็จคือแม่ที่น่ายกย่อง ค่านิยมเหล่านี้ไม่เหลือที่ทางให้ผู้หญิงได้ต่อรองกับการอยากเป็นตัวเอง เป็นคนเดิมก่อนเป็นแม่ และเป็นคนสวยที่ชอบตัวเองเมื่อมองกระจก ‘พิมพ์’ เป็นสาวฮอตตั้งแต่มัธยมปลาย เธอกลายเป็นคุณแม่คนสวยในหมู่เพื่อน ๆ และผันตัวมาเป็นอินฟลูเอนเซอร์เรื่องแม่และเด็ก หนึ่งในคอนเทนต์สร้างจุดขายของมุกคือการดูแลตัวเอง เธอเล่าว่าย้อนไปประมาณ 3 ปีที่แล้วที่เทรนด์การเข้าคลินิกยังไม่เป็น ‘เรื่องปกติ’ เท่าตอนนี้ ทุกครั้งที่เธอโพสต์รูปหรือวิดีโอเข้าคลินิกทำทรีตเมนต์จะมีคนคอมเมนต์ตลอดว่า “ให้นมลูกใช้ได้เหรอ” และ “ได้ให้นมลูกเองหรือเปล่า” ในความเห็นของมุก คำถามเหล่านี้ไม่ได้ต้องการคำตอบ แต่มาพร้อมน้ำเสียงติติง ทั้งเรื่องการให้นมลูกที่มุกแชร์ว่าเธอสลับนมผงและนมแม่เนื่องจากมีน้ำนมไม่พอ และเรื่องการห่วงสวย
“ขอโทษสำหรับคำถามนี้นะคะ แม่ให้นมลูกสามารถฉีดโบท็อกได้ไหมคะ”
การฉีดโบท็อกเป็นคำถามที่เกิดขึ้นหลายครั้งในกลุ่มของแม่ ๆ และทุกครั้งที่มีคนถาม คำตอบจะมีทั้งการอ้างอิงงานวิจัยจาก Academy of Breastfeeding Medicine ว่า “ไม่พบรายงานที่มีผลเสียกับลูก” การแปะลิงก์ข้อมูลจากเพจแพทย์ในไทย และจากประสบการณ์ของแม่ที่ฉีดโบท็อก แต่แน่นอนว่ายังมีหลายความเห็นที่โน้มไปทางว่าให้รอก่อน นอกจากนี้ยังมีคนแชร์ว่า “ไปหาหมอมาแล้วค่ะ อ้างงานวิจัยแล้ว แต่หมอก็ไม่ฉีดให้ บอกว่าให้รอลูกหย่านมก่อน” ที่สะท้อนว่านอกจากคนเป็นแม่ที่ปรึกษากันเองแล้ว แพทย์ที่ควรต้องแจ้งความเสี่ยงและข้อเท็จจริงกลับปฏิเสธบริการโดยให้เหตุผลส่วนตัว หลายความเห็นพูดว่าถ้ายังไม่มีผลยืนยันว่าไม่อันตรายก็อย่าเสี่ยง และเป็นอีกครั้งที่การถกเถียงกลับไปที่การเสียสละ มุกเล่าว่าคำถามด้านบนนี้แหละที่ทำให้เธอออกจากกรุ๊ป
“คือถ้าแค่อยากสวยยังต้องขอโทษขอโพยขนาดนี้ คนเป็นแม่ไม่ต้องใช้ชีวิตเลยมั้ง บางคนบอกให้เป็นแม่ก่อนคนค่อยสวย แต่เราเป็นแม่ไปตลอดชีวิตนะ เราต้องทิ้งตัวเองไปตลอดเลยเหรอ”
#PregnancyProblems #วันแม่ #Motherhood #Breastfeeding #MomLife
Content by Kantamas P.
Graphic by frogman
#SPECTRUM #พื้นที่ความคิดของทุกสีสัน
“กรุณาแสดงความเห็นอย่างสุภาพและสร้างสรรค์ ทีมงานสงวนสิทธิ์ในการลบหรือดำเนินการตามสมควร กับความเห็นที่สร้างความเกลียดชัง (hate speech) หรือละเมิดสิทธิของบุคคลอื่น
