ก่อนจะอ่านบทสัมภาษณ์ต่อไปนี้ แวะเข้าชมรายละเอียดและซื้อบัตรชมคอนเสิร์ตในรูปแบบละครเวที ‘in the minor of everything’ ได้ที่ https://www.h0m0haus.com/h0m0haus-2025-2/program
“สวัสดีค่ะ ออม อะมาดิว่า (Amadiva) ค่ะ”
‘ออม ปัถวี เทพไกรวัล’ เป็นแดร็กควีน นักร้อง นักแสดง ผู้กำกับ ศิลปิน ฯลฯ ผู้ที่เชื่อว่าชีวิตคน โดยเฉพาะอย่างยิ่งชีวิตเควียร์มีเรื่องราวสำคัญที่ต้องเล่า และเรื่องราวเหล่านี้สำคัญมากพอให้คนเป็นศิลปินเควียร์ทั้งหลายพยายามหาพื้นที่ในการพูด แม้ว่าศิลปะเควียร์ในไทยจะยังห่างไกลคำว่า ‘แมส’ แม้ว่าการเป็นศิลปินของเควียร์จะแปลว่าต้องทำงานหนัก หาเงิน และหาผู้สนับสนุนตัวเป็นเกลียว แต่ออมเชื่อว่าศิลปะผ่านสายตาเควียร์สำคัญต่อการยังชีพ และใช้เวลาหลายปีในชีวิตช่วงชิงพื้นที่ในการเล่าเรื่องเหล่านี้
“แรก ๆ เราแยกชื่อออม กับ Amadiva แต่หลัง ๆ เรารู้ว่าคนรู้จักเราจากชื่อนี้ก็เลยกลายเป็นชื่อศิลปิน (artist name) ไปด้วยเลย จะทำงานอะไรก็ใช้ชื่อนี้แหละ แล้ว Amadiva ก็เป็นชื่อ เป็นเรา เป็นแดร็กที่หาเงินกับเรามาหลายปี”
Aom Amadiva as a #ศิลปินเควียร์
เราคุยกับออม 2 วันก่อน ‘In the minor of everything’ ผลงานการกำกับของออมจากเทศลกาลศิลปะเควียร์ H0M0HAUS จะเปิดการแสดงรอบสื่อ ออมเล่าว่าละครคอนเสิร์ตเรื่องนี้เป็นเหมือนจดหมายรักให้กับดนตรี บทเพลง และศิลปินที่ออมรัก และได้ชวน SILVY (ซิลวี่–ภาวิดา มอริจจิ) และ MAMIO (มะเหมี่ยว-สุทธิภัทร สุทธิวาณิช) ผู้เป็นเจ้าของอัตลักษณ์ผู้หญิง เควียร์ และศิลปินผู้เดินทางตามฝันอยู่บนพื้นที่สื่อกระแสหลักมาตลอด
“เราเห็น struggle ของศิลปินเควียร์ เห็นว่าการพยายามเป็นตัวเอง เป็นศิลปิน แล้วต้องขายงานให้ได้มันเป็นอย่างไร แล้วบางทีมีค่าย ค่ายเปลี่ยนเธอขนาดไหน หรือค่ายยอมให้เธอเป็นตัวเองหรือเปล่า แล้วกว่าจะมาเป็นตัวเองวันนี้ได้ผ่านอะไรมาบ้าง เรื่องราวการเรียนรู้พวกนั้นจะถูกเล่าผ่านเพลงและดนตรี เรียงร้อยเป็นเหมือนละคร”
ออมเล่าว่ารู้ตัวมาตั้งแต่เด็กว่าอยากเป็นนักร้อง อยากเป็นนักแสดง (Performer) อยากเป็นนักเล่าเรื่อง และการได้ทำละคร ร้องเพลง รวมพึงแสดงแดร็กก็เป็นวิธีการเล่าเรื่องผ่านสื่อกลางที่หลากหลาย และทุกผลงานล้วนเป็นมากกว่าความบันเทิง เพราะมันบันเทิงด้วย ขมขื่นด้วย และเล่าเรื่องที่มีคนขำ มีคนเศร้า และแม้กระทั่งคนที่ขำแบบเศร้า
“คือพวกเควียร์ติดตลก เจอเรื่องเศร้าเราก็ขำ เพราะไม่รู้จะทำอะไรไง ละครเราเลยเล่าเรื่องเครียดแบบขำ ๆ หน่อย ละครเรื่องแรกเราเรื่อง ‘ปลาสีรุ้ง’ เล่าโมเมนต์ที่เรารู้สึกว่า เอ๊ะ เราจะเป็นทรานส์ไหมนะ แล้วมันถึงจุดที่เราไม่ได้เป็น แล้วเราก็มองย้อนกลับไปว่าแบบ เชี่ย มันเกิดอะไรขึ้นกับชีวิตกูวะ เรามาอยู่ตรงนี้ได้ยังไง เรามากลายเป็นเกย์แมนคนหนึ่งได้อย่างไรวะ เราก็เลยรู้สึกว่าสื่อกลางที่เราอยากทำก็คือแดร็ก เพราะว่าแดร็กมันก็รวมทุกอย่างแล้ว แต่งหญิงปั๊บ กลับมาเป็นชาย มันอะไรอย่างเงี้ย มันมีสื่อที่มันเควียร์มาก ๆ สรุปการทำงานเราก็เลยใช้หมดทั้งละคร ทั้งแดร็ก ทั้งร้องเพลง”
เราชวนออมคุยว่าในฐานะศิลปินที่ทำงานผ่านการเล่าเรื่อง ทำไมออมถึงคิดว่าเรื่องราวชีวิตเควียร์สำคัญนัก– หมายถึงว่า เราเติบโตมาด้วยอัตชีวประวัติของเควียร์คนก่อน ๆ เราเรียนศิลปะ ฟังเพลง อ่านหนังสือ ไปชมนิศรรศการภาพวาด ภาพถ่าย กลอน ร้อยแกล้ว และอีกมากมายที่ศิลปินเควียร์ทั้งหลายอยากจะเล่าให้ฟัง เราถามออมในฐานะศิลปินที่เคยทำละครที่เล่าเรื่องราวชีวิตของตัวเองมาแล้ว ละครเรื่อง ‘ปลาสีรุ้ง’ และ ‘I am a diva’ เล่าชีวิตของออมที่ส่งสารสำคัญว่ากว่าจะกลายมาเป็นคนที่แนะนำตัวเองว่า ‘ออม Amadiva’ ด้วยสุ้มเสียงมั่นใจ ออมก็ผ่านช่วงเวลาที่กลัวการเป็นตัวเองมาแล้ว
“ชีวิตเรามันเหนื่อยนะ อยากเล่าให้ฟัง เราเหนื่อยมากกับการที่จะต้องตามหา ‘สิ่งเหล่านี้’ ซึ่งเราก็ไม่รู้ว่าจะต้องหาทำไม หรือหาอะไรอยู่ แต่เรารู้ว่ามันเป็นประสบการณ์ที่เควียร์ต้องเจอ เราหวังว่าคนดูจะรีเลทได้บ้าง เออมึงหา กูหา ไม่รู้หาอะไร แต่เราไม่ได้เดียวดายกันซักนิด
บางคนเขาคิดว่ารู้แล้วว่าการเป็นเควียร์รู้สึกยังไง แต่ไม่ใช่ พี่ปูเป้ ศศพินทุ์ ศิริวาณิชย์ เป็นศิลปินผู้หญิงที่กำกับ Vessel พูดหลังดูละครเราว่าในฐานะที่เขาเป็นผู้หญิง เขานึกว่าเขาจะเข้าใจละครเราที่บ่นๆๆ เรื่องไม่มีผัว แต่ไม่เลย เพราะเขาเป็น hetero ไม่ได้ผ่านอุปสรรคใด ๆ ที่กะเทยผ่าน เขาไม่ได้ผ่านการเกลียดตัวเอง การอายที่จะเป็นตัวเอง กลัวโต๊ะข้าง ๆ เกลียดเพราะว่ากูใส่วิก กลัวโต๊ะข้าง ๆ เกลียดเพราะกูแต่งตัวอย่างนี้ กลัวว่าจะไม่มีผัวเพราะบางวันแต่งหญิงบางทีแต่งบอย เขาไม่ได้ผ่านสิ่งนี้ เขาไม่รู้สึก การเล่าเรื่องของเควียร์มันเลยสำคัญจริง ๆ เพราะไม่มีมีเส้นทางชีวิตใครเหมือนกัน แต่มันคล้าย มันผ่านปัญหาใกล้กัน แล้วมันปลอบประโลมกันได้”
Aom Amadiva as a เควียร์นักวิ่ง(แคส)งาน
เป็นแดร็ก เป็นคนทำละคร เป็นนักแสดง แล้วล่าสุดก็เป็นผู้เข้าประกวด The Voice Pride ที่ออมเล่าให้ฟังต่อว่าสมัครร่วมรายการในนาทีแทบจะสุดท้ายของการรับสมัคร และได้ยินเสียงถกเถียงหนาหูของเวทีประกวดที่รับเฉพาะ LGBTQ+ ว่าเอาเปรียบ ‘คนอื่น’ หรือเปล่า แต่เสียงเหล่านั้นไม่ได้ส่งผลอะไรนักกับการตัดสินใจเข้าประกวด
“จริงๆ เราก็สมัครเดอะวอยซ์มาตั้งแต่ซีซั่นแรก ๆ แล้วเหมือนกัน ก็ไปทุกปี เดอะวอยซ์ เอเอฟ เดอะสตาร์ ไปมาหมดแหละ แล้วมันไม่ติด”
เราชวนออมคุยต่อว่าเป็นไปได้ไหมว่านั่นเพราะรายการในสื่อกระแสหลักมีพื้นที่จำกัดสำหรับคนเพศหลากหลาย หรือที่เราเรียกกันว่า Queer Quota / Diversity Quota แล้วเนื่องด้วยพื้นที่จำกัดที่มี เควียร์ในสื่อเลยต้องกลายเป็นคนรับบท ‘เควียร์’ ตามภาพจำสังคมที่ตลก สนุก เฮฮา ไม่จริงจัง และแน่นอนว่าหน้าตาเป็นมิตร– ตรงข้ามกับออมที่บอกว่าตัวเอง “ไม่ใช่คนหน้าตาเป็นมิตรกับทีวี”
“เราไม่ได้บอกว่าตัวเองร้องเพราะเวอร์ ยังไงต้องติด แต่เรารู้สึกว่าสิ่งที่ไม่รู้พื้นที่มันจำกัด คือละครเรื่องนึงมีโควตาให้คนบทตุ๊ดหนึ่งบท จากสามสิบบท ไม่ว่ารายการทีวีใด ๆ ก็ตามมันก็ต้องการคาแรกเตอร์ที่แตกต่างกัน เพราะฉะนั้น ในทีวีที่มันดันมองเจนเดอร์เราเป็นคาแรกเตอร์บางอย่างมันเลยมีพื้นที่น้อย เพราะโควต้าเต็ม
ในฐานะคนที่วิ่งหาแคสต์มาเป็นกี่สิบปีก็ไม่รู้อย่างเรา เราเห็นเรื่องพวกนี้ แต่พอเป็นเดอะวอยซ์ไพรด์แปลว่าถ้ามีสามสิบสี่สิบคน ก็มีคนแบบกูทุกคนนี่แหละ มา กระเทยมาแข่งกัน วันที่เราเดินเข้าไปในวันรอบ Blind บรรยากาศมันดีมากเลย ทุกคนจูนกันติดเร็วมาก มันเหมือนแบบ เฮ้ยดีใจจังเลย มันเป็นความฝันที่เราไม่คิดว่าเราจะมี ห้องที่เต็มไปด้วย LGBTQIA+ แล้วทุกคนเชียร์กัน ไป แม่ทำได้ เธอไป ใครตุ๊บก็ไม่เป็นไรนะ แลกไอจีกัน คือบรรยากาศมันเป็นการเฉลิมฉลองพื้นที่มาก ๆ พอเราได้มาอยู่ด้วยกันในที่ที่เรารู้ว่าได้มาโคตรยากแบบนี้มันโคตรมีพลัง”
Aom Amadiva as a นักการเมืองเรื่องเควียร์ ๆ
และเพราะเรื่องราวของเควียร์สำคัญ การรวมตัวกันสร้างพื้นที่ให้ศิลปะและศิลปินเควียร์จึงเป็นหนึ่งในแพชชั่นและมิชชั่นในชีวิตของออม จนได้รวมตัวกับปฏิพล (มิสโอ๊ต) และ สิรภพ อัตโตหิ (แรปเตอร์) ก่อตั้ง H0M0HAUS (โฮโมเฮาส์) เทศกาลศิลปะการแสดงเพื่อความหลากหลาย ที่มุ่งมั่นจะส่องแสงและมอบพื้นที่ให้ศิลปินเควียร์ได้มีเวทีในการเล่าเรื่อง และได้สร้างสายสัมพันธ์ระหว่างชุมชน พร้อมกันก็ต่อสู้เพื่อสิทธิการมีชีวิตอยู่ การมีตัวตนของเควียร์ไปด้วย
“เมื่อกี้ถามว่าทำไมศิลปะเควียร์ต้องพูดเรื่องการเมือง คำตอบคือเพราะชีวิตเราเป็นการเมือง แค่การที่หนูไม่มีผัวมันก็การเมืองแล้ว การมีผัวของเกย์คนนึงที่จะมีคนยอมรับเราได้ในฐานะคู่รักมันก็โคตรจะการเมือง มันต้องพูดต่อไปเรื่อย ๆ
ต่อให้เรามีสมรสเท่าเทียมแล้ว มันยังมีเรื่องที่ต้องไปต่อ เพราะคำนำหน้าก็ยังไม่ได้ คนคิดว่าเรามาไกลแล้ว ไม่มีใครคิดว่าเราต้องสู้เพื่อคนข้ามเพศหนักหนาสาหัสขนาดนี้เลยในปีนี้ แต่มองไปรอบ ๆ ไหนจะทรัมป์(ยกเลิกพาสปอร์ต Gender X, นักโทษหญิงข้ามเพศขังรวมกับนักโทษชาย) อังกฤษ(นิยามกฎหมายใหม่ให้ผู้หญิงไม่รวมหญิงข้ามเพศ) มองซ้ายมองขวา ทุกอย่างประดังประเดเหลือเกิน เข้าเน็ตไปอ่านคอมเมนต์ก็เจอแต่คนด่ากะเทย สิ่งที่เราคิดว่า โอ้โห พูดมา 20-30 ปีแล้วมันก็ยังต้องพูดต่อว่ะ”
Aom Amadiva as a ศิลปินที่ต้องกินต้องใช้
คุยกันต่อเรื่องการเมือง ศิลปะ เควียร์ และปากท้อง เราถามออมตรง ๆ ว่าการเป็นศิลปินนิช ๆ อย่างแดร็กและคนทำละครพอเลี้ยงชีพไหม ออมคุยต่อว่าการเลี้ยงชีพเป็นมากกว่าเรื่องเงิน ในฐานะคนทำงานออมมีแพชชั่น มีความฝัน มีเรื่องราวและสุ้มเสียงที่อยากเล่า แต่ศิลปินต้องกินข้าวเหมือนกัน
“มันย้อนไปตั้งแต่การแนะนำตัวเลย แต่ก่อนแยกชื่อออม กับ Amadiva แนะนำตัวว่าเป็นศิลปินนู่นนี่ แต่แต่ส่วนใหญ่จะพูดว่าเป็นนางโชว์ก่อน เพราะว่ารู้สึกว่าเราทำนางโชว์ เราแต่งเพลง เราทำละครเวที เราเป็นนักแสดงแต่พอพูดว่าอะไรที่ทำให้เรามีกินมีใช้ทุกวันนี้ งานไหนได้ข้าวกินก็จะพูดก่อน ก็คือนางโชว์ แต่ก็โชคดีมากที่ได้ทำงานเลี้ยงชีพได้ในเชิงว่าได้เงิน และเลี้ยงชีพด้วยแพชชั่น
งานประจำเราคือโชว์ที่ The Stranger Bar วันพฤหัสฯ ศุกร์ แล้วเป็นงานที่เราสามารถทำอะไรที่เอ็นจอยได้ พี่เอ็ม Stranger Fox เป็นเป็นหัวหน้าที่ให้อิสระเรามาก ไม่เคยกีดกั้นอะไรทั้งสิ้น เรามีพื้นที่ให้ลองเหมือนเป็นสนามเด็กเล่นของเราทุกวัน เราสามารถเปลี่ยนเพลง ลองอะไรใหม่ ๆ ได้ทำงาน ได้ค่าตอบแทนเป็นเงินและแรงใจ มันเติมเต็มมาก ๆ แล้ว”
“แต่ยังทำงานเป็นฟรีแลนซ์ด้วยนะ ชอบทำหลายงาน ชอบหมดที่ได้เงิน นี่จะพูดเหมือนฟรีแลนซ์ทุก ๆ คนคือรับงานทุกอย่าง ถ้ามีเงินจ่าย จ้างได้นะคะ”
.
#H0M0HAUS #H0M0HAUS2025 #Art #Performingarts #queerfestival
#DragQueen #Amadiva #QueerPerformingArt #TheVoicePride
.
Content by Kantamas P.
Graphic by frogman
.
#SPECTRUM #พื้นที่ความคิดของทุกสีสัน
“กรุณาแสดงความเห็นอย่างสุภาพและสร้างสรรค์ ทีมงานสงวนสิทธิ์ในการลบหรือดำเนินการตามสมควร
